Die mittelalterlichen Stiftsurbare des Erzherzogtums Österreich ob der Enns I

ÖSTERREICHISCHE URBARE HERAUSGEGEBEN VON DER KAISERLICHEN AKADEMIE DER WISSENSCHAFTEN III. ABTEILUNG URBARE GEISTLICHER GRUNDHERRSCHÄFTEN 2. BÄND DIE MITTELALTERLICHEN STIFTSURBARE DES ERZHERZOGTUMS ÖSTERREICH OB DER ENNS I. TEIL WIEN UND LEIPZIG WILHELM BRAU MÜLLER K. U. K. HOF- UND UNIVERSITÄTSBUCHHÄNDLER 1912

VORWORT. JnLiemit übergebe ich den 1. Teil der von mir im Aufträge der kais. Akademie der Wissenschaften in Wien bearbeiteten mittelalterlichen Stiftsurbare des Erzherzogtums Österreich ob der Enns der Öffentlichkeit. Berücksichtigt sind nur die alten Orden der Benediktiner, Zisterzienser, regul. Augustiner-Chorherren und das Kollegiatstift Sjpital a. P. Von den Augustiner-Chorherrenstiften Beichersberg1) und Suben sowie dem Zisterzienserstifte Engelszell sind keine mittelalterlichen Urbarien er¬ halten, bezw. bekannt. Das gesamte Material ist nach territorialen Gesichtspunkten ange¬ ordnet, d. h. es werden in je einem Bande solche Grundherrschaften zu¬ sammengefaßt, deren Besitz der Hauptsache nach annähernd in der gleichen Gegend gelegen toar. Die Gruppierung ist demnach folgende: 1. Teil: Lambach, Mondsee, Banshofen, Traunkirchen. Der Haupt¬ besitz dieser Stifte liegt links von der Traun, und zwar im Salzkammergut (Mondsee, Traunkirchen), im südlichen Teile des Hausruckviertels und in < Bayern mit Einschluß des bis 1779 bayrisch gewesenen Innviertels; 2. Teil: Garsten, Gleink, Kremsmünster, Schlierbach, Spital a. P., sämtliche zwischen Traun und Enns bis nach Niederöste^reich begütert; 3. Teil: Baumgartenberg, St. Florian, Waldhausen, Wilhering mit der Hauptmasse des Besitzes nahe dem rechten Ufer der Donau und im heutigen Mühlviertel. Begister und Karten zu allen drei Teilen werden in einem eigenen 4. Bande folgen. In der äußeren Form schließt sich diese Publikation den bereits er¬ schienenen Bänden der von der kais. Akademie herausgegebenen „Österreichi1) Urbariale Aufzeichnungen dieses Stiftes in anderen Quellen (Mon. Boica III, 45U 454—456; UB. I} S. 340f, n. 122; S. 419f, n. 277; UB. VI, n. 7) sind ganz geringen Umfanges.

VI Vorwort. sehen Urbare“ an, nur wurden die Identifizierungen oder Erklärungen der Namen in Anbetracht der häufigen Wiederkehr der gleichen Bezeichnungen aus den Anmerkungen in das Gesamtregister verwiesen, um den Text zu entlasten. Nachträge anderer gleichzeitiger oder späterer Hände und Einschübe sind durch kleineren Druck kenntlich gemacht. Tabellensatz ist nur in den Lambacher Urbaren stellenweise angewendet, und zwar in A und D dort, ico das Original selbst tabellenförmig ist, und in C, weil diesem Texte nicht der Wert eines selbständigen Urbars, sondern nur der eines Entwurfes zukommt. Der wärmste Dank gebührt dem hochw. Hev'rn P. Augustin Raben¬ steiner, Prior und Archivar des Stiftes Lambach, dem hochgebornen Herrn Grafen Otto Almei da, Gutsbesitzer in Mondsee, der Direktion des K. Allg. Reichsarchivs in München für die Ausfolgung der Originale nach Linz und dem Herrn Etlibin Schollmayer, Forstrat im k. k. Ackerbauministe¬ rium in Wien, der die von ihm gesammelten Materialien zu einer Ausgabe des Traunkirchner Urbars in selbstloser Weise dem Unterzeichneten über¬ lassen hat. Linz, Ostern 1912. Dr. Konrad Schiffmann.

Abkürzungen, Andr. = Andreas, ap. = apostolus. aut. = autumnalis. av. = avena. B. = Bezirk. BMV. = Beata Maria Virgo, carr. = carrad a. cas. = caseus. Cholom. = Cholomannus. Chron. Lamb. = [P. Schmieder] Breve Chronicon monasterii BMV. Lambacensis OSB. Lincii 1865. D. = Dominus, dec. = decima. den. = denarius. dim. = dimidium. Dni. = Domini. Eot. = Eotingensis (= Otingensis). Epiph. = Epiphania. falc. = falcator. flor. = florenus. FR. = Regesten als Anhang zu G. E. Frieß, Traunkirchen, frum. = frumentum. G. = Gemeinde. Hs. = Handschrift, ibid. = ibidem, instit. = institutio. K. = Kopialbuch des Propstes Konrad I. von Ranshofen (Reichsarchiv in Mün¬ chen). karr. = karrada. Kil. = Kilianus. libr. = libra. Mart. = Martinus. metr. = metreta. Mich. = Michael, mod. = modius. mon. = moneta. Nat. Chr. = Nativitas Christi. Nat. Dni. = Nativitas Domini. Nie. = Nicolaus. 0. — Ortschaft, obl. = oblaia. OSB. = Ordinis s. Benedicti. Ot., Oet. = Otingensis, Oetingensis. pap. = papaver. pasc. = paschalis. Pat. = Pataviensis. Pent. = Pentecostes. pf., ph. = pfen(n)ing, phen(n)ing. prand. = prandialis. pull. = pullus. quart. = quartale. r = rubriziert. Rat., Rait. = Ra(i)tisbonensis. RW. = Regesten zur Gesch. d. Stadt Wien. Salzb. = Salzburgensis. scaff. = scaffium. schill. = Schilling. serv. = servicium, servicialis. sil. = siligo. silv. = silvestris. sol. = solidus. stiftw. = stiftweiset. tal. = talentum. teg. = tegula. trit. a= triticum. UB. = Urkundenbuch des Landes ob der Enns. ung. = ungaricus. urb. = urbarialis. val. = valens. xen. = xenia. werch. = werchart.

BENEDIKTINERABTEI LAMBACH. 1056 GEGRÜNDET. Oberösterr. Stiftsurbare. I. IM. 1

Die ursprüngliche Dotation des von Bischof Adalbero von Würzburg aus dem Geschlechte der Grafen von Lambach-Wels gestifteten Klosters Lambach bestand nach dem Stiftbriefe vom Jahre 1056 in der Hauptsache aus Waldland an der Traun auf- und abwärts, Markt- und Fischereirechten.1 Die mit dem Rechte der Rodung überwiesenen Landstriche wurden urbar gemacht, ebenso der 1160 von Bischof Heinrich von Würzburg ge¬ schenkte Wald bei Grünau.2 Bezüglich der letzteren Erwerbung können wir sogar bemerken, wie lange solche Gebiete der Erschließung harrten. Im Jahre 1224 bestätigt Bischof Gebhard von Passau, quod Theobaldus pontifex, predecessor noster, predictam decimationem ipsorum novalium in Gruenach, cum adhuc inculta fuerant, pro parte maiori dicto monasterio Lambach primo tradidit libere et donavit nulla donatione seu traditione de ipsis decimationibus facta prius ulli ecclesie ullive persone, presertim cum et ille locus quasi solitudo tune fuerit nec aliquarum terminis ecclesiarum asscriptus, et eas quidem XX annis vel amplius prefatum monasterium plena pace possedit, donec illarum possessio de violentia quorundam fuit ei sublata.3 Demnach waren die in diesem Forst geschaffenen Neugereute zur Zeit des Bischofs Dietbald von Passau (1172—1190) noch inculta, quasi solitudo, aber im Jahre 1224 nicht mehr. Besitz von Weingütern ist urkundlich bezeugt,4 aber in den vorhan¬ denen Urbaren nicht ausgewiesen. Es bestanden dafür wohl eigene Ver¬ zeichnisse. Wie aus dem starken Bestände der „Forstrechte“ in den Ur¬ baren hervorgeht, war der Besitz dieses Stiftes an ungerodetem Wald bis zum Ausgang des Mittelalters noch sehr groß. Das älteste Urbar des Stiftes Lambach, von dem wir Kunde haben, wird in einer Urkunde des Stiftsarchives vom 23. März 1396 erwähnt.5 1 UB. II, n. 70. 2 UB. II, n. 206. 3 UB. II, n. 446. 4 In Krems erwarb das Stift ein Haus im Jahre 1239. UB. III, n. 67. Vgl. auch UB. III, n. 219 und Chron. Lamb., p. 15, XXI. 5 Freundliche Mitteilung des hochw. Herrn Priors und Stiftsarchivars P. Augustin Rabensteiner.

4 Benediktinerabtei Lambach. Es ist verloren, dürfte aber dem derzeit ältesten Urbar von 1414 zugrunde gelegt worden sein. Beschreibung der Handschriften. Urbar A von 1414 (Signatur: 64) im Stiftsarchiv. Pergamenthand¬ schrift in Folio (40 X 31 cm), angelegt unter Abt Jakob (1410—1422), der der ökonomischen Verwaltung seines Klosters mehr Aufmerksamkeit zuwandte als seine unmittelbaren Vorgänger. Sie besteht aus 5 Quaternionen zu je 4 Lagen und zählt, da vom 5. Quaternio das letzte Blatt nachträglich herausgeschnitten wurde, 39 Blätter, die in jüngster Zeit foliiert worden sind. Jede Seite, auch jede unbeschriebene, enthält 31 mit Tinte gezogene Zeilenlinien, deren Abstand voneinander durch Punkte, die mit einem eisernen Griffel am Rande gemacht wurden, bestimmt ist. Von diesen Linien ist die erste und zweite, dann die drittletzte und letzte Linie durch die ganze Breite der Seite'gezogen, während die übrigen durch Anfangs¬ und Abschlußlinien, die durch die ganze Länge der Seite laufen, begrenzt werden. Der für den Text bestimmte Raum ist 27 cm hoch und 20 cm breit. Es schrieben an dem Kodex zwei gleichzeitige Hände, die eine mit tiefschwarzer Tinte (rote und blaue Initialen) von Fol. la—32 a, die andere mit blässerer Tinte von Fol. 33 a—39 b. Fol. 19 b, 32 b und 34 a sind unbeschrieben. Der Einband besteht aus Holzdeckeln mit Schaflederüberzug. Auf der Außenseite des Vorderdeckels steht 8 cm unterhalb des oberen Randes die kaum lesbare Aufschrift: Urbarium Lambacense. 1414. Ursprünglich befand sich ungefähr in der Mitte ein eiserner Stift, an dem der lederne Riemen, mit dem der Kodex zu schließen war, der aber gegenwärtig weggeschnitten ist, befestigt wurde. Der Besitz gliedert sich in 6 Ämter, die mit Ausnahme des in Nieder¬ österreich gelegenen Amtes Oberkirchen alle in der näheren Umgebung des Stiftes situiert waren. Die Einteilung der Lambacher Güter unter Ämter ist bereits in den früheren Jahrhunderten bezeugt.1 Dieses älteste Urbar des Stiftes hatte vor Jahren schon der hochw. Herr P. Augustin Rabensteiner, gegenwärtig Prior und Stiftsarchivar, zur Herausgabe bearbeitet. Dank seiner selbstlosen Güte konnte ich sein Manu¬ skript benützen und namentlich seine mit Hilfe der jüngeren Urbare und 1 Um das Jahr 1270 sind ein Amtmann Udalricus zu Hagenberg und ein Amtmann Dietmarus zu Wang bezeugt (UB. III, n. 412), 1290 ein Amtmann Wernher zu Wels (UB. IY, n. 151). Eine Urkunde vom 10. März 1397 im Stiftsarchiv erwähnt ein „nider ampt“, zu dem der Forsthof in der Gr. Buchkirchen bei Wels gehörte, und eine andere Urkunde des Stiftsarcliives vom 21. Jan. 1410 erwähnt ein Amt, das „da heisset spital“.

Benediktinerabtei Lambach. 5 auf Grund seiner Ortskenntnisse gewonnenen Identifizierungen der im Ur¬ bare genannten Güter leisteten mir wertvolle Dienste. Das Urbar liat folgenden Inhalt: 1. Amt Hagenberg nächst Lambach: a) servicium curiarum (Fol. la—3 a), b) servicium hubarum et feodorum (Fol. 3 b—10 a), c) servicium den. Nat. BMV., steurae et pullorum (Fol. 10 b—15 a), d) servicium in die s. Mich. (Fol. 15 a—16 a). 2. Wiesendienst (Fol. 16 b—17 a). 3. Burgrechtdienst (Fol. 17 a—18 a). 4. Strohdienst (Fol. 18 a). 5. Zehent (Fol. 18 b—19 a). Fol. 19 b leer. 6. Amt Wang bei Vorchdorf, B. Gmunden: a) servicium curiarum (Fol. 20 a—20 b), b) servicium den. (Fol. 20 b—23 b), c) Mahdpfennige (Fol. 24 a). 7. Amt Glatzing, G. Rüstorf, B. Schwanenstadt: a) servicium Mich. (Fol. 24 b), b) servicium den. (Fol. 25 a—26 b), c) Forstrechtdienst (Fol. 26 b—27 a). 8. Amt Sulzbach, G. Pichl, B. Wels: a) servicium curiarum et hubarum (Fol. 27 b—28 b), b) servicium den. (Fol. 29 a—30 b). 9. Amt Oberkirchen, B. Groß-Gerungs, N.-Ö. (Fol. 31 a—32 a). Fol. 32 b leer. 10. Amt Tann bei Wels: a) servicium curiarum (Fol. 33), Fol. 34 a leer. b) servicium den. (Fol. 34 b—39 b). Urbar B von 1441 (Signatur: 65) im Stiftsarchiv. Papierhandschrift von 68 Blättern (28*9 X 21 cm). Quat. 1—4 zu je 14, Quat. 5 zu 12 ff. Umschlag aus blauem Papier (1862) mit der Aufschrift: Urbarium Lambacense de anno 1441. B. Fr. Pius.1 Auf Bl. 22 a steht am unteren Rande die Jahreszahl 1442. Die Handschrift weist zahlreiche Korrekturen und Nachträge der ver¬ schiedensten Hände auf. Zur Anbringung derselben wurden am oberen und unteren Rande mancher Blätter Streifen angeklebt, die leider infolge wenig sorgfältiger Behandlung des Kodex an manchen Stellen mit Text¬ verlust abgestoßen sind. Dort und da sind ferner kleine Blätter eingeklebt (Fol. 4, 6, 34). Die erste Hand schrieb bis Bl. 42 a, Bl. 43 a—56 b ist später, aber wohl noch von erster Hand geschrieben, Bl. 58a-66a ist Nachtrag einer andern Hand. 1 Identisch mit P. Pius Schmieder O. S. B. in Lambach, der sich mit den Urbarien des Stiftes wiederholt beschäftigt hat.

6 Benediktinerabtei Lambach. Die Blätter 16 b, 33b, 42b, 57, 66 b, 67, 68 sind leer. Die Raumverteilung ist durch Linien mit roter und schwarzer Tinte bestimmt, die Überschriften sind rubriziert. Der Inhalt des Urbares gliedert sich in folgender Weise: 1. Stadl bei Lambach (Burgfrieden): a) Dienst Mich, im Burgfrieden (Fol. la—9 a), b) Forstrecht, Vogtsteuer und Burgrecht (Fol. 9b—10b), c) Dienst von den Gledten (Fol. 11a). 2. Amt Glatzing, G. Rüstorf, B. Schwanenstadt: a) Mich. den. et pull. (Fol. 11a -14 a), b) Bausteuer Epiph. (Fol. 14a—15a), c) Vogtsteuer (Fol. 15a—16a), Fol. 16b leer. 3. Amt Sulzbach, G. Pichl, B. Wels: a) Nat. BMV. den. et pull. (Fol. 17 a—19 a), b) Bausteuer Epiph. (Fol. 19 a—49 b), c) Vogtsteuer Georgii (Fol. 20a-v21a), d) Weinfuhr Mich. (Fol. 21a—22 a). 4. Amt Wang bei Vorchdorf, B. Gmunden: a) Nat. BMV. den. et pull. (Fol. 22 b—27 a), b) Bausteuer Epiph. (Fol. 27 b—29b); c) Vogtsteuer Georgii (Fol. 30 a—32 a), d) Dienst zum Hof in der Au, G. Wimsbach, B. Lambach (Fol. 32 a—33 a), Fol. 33 b leer. 5. Amt Tann bei Wels (Katzbach): a) Nat. BMV. den. et pull. (Fol. 34 a—38 a), b) Bausteuer Epiph. (Fol. 38 b—39 b), c) Vogtsteuer Georgii (Fol. 40 a—40 b), d) Weinfuhr Mich. (Fol. 41b—42 a). Dienst von etlichen Bürgern zu Wels 1471 (Fol. 42 a). Fol. 42 b leer. 6. Fol. 43 a—66 a folgt ein Urbartext, den ich selbständig als Urbar C behandle. Urbar C aus der Zeit zwischen 1441 und 1463. Es steht auf Fol. 43 a—66 a des Urbars B und ist wahrscheinlich ein erster Versuch zu einer Neuordnung des Besitzes, wie sie im Urbar D (1463) ihren Ausdruck gefunden hat. Obwohl der Text von C im wesentlichen in D wiederkehrt, habe ich ihn doch für sich behandelt, weil er eine Entwicklungsstufe repräsentiert. Bei der erwähnten Neuordnung des Besitzes handelt es sich nämlich auch um eine teilweise Auflassung alter Ämter und Zuweisung der Güter an neu geschaffene. Das Amt Hagenberg erscheint als Propsteiamt, das Amt Sulzbacli ist abgelöst vom Amte Gaspoltshofen, das Amt Tann heißt

Benediktinerabtei Lambach. 7 jetzt Katzbach und an Stelle des Amtes Wang ist das Amt Nieder-Stadel getreten. Der Text ist nunmehr folgendermaßen verteilt: 1. Amt Propstei: a) servicium curiarum (Fol. 43 a—49 b), b) servicium hubarum (Fol. 50 a—57 b). 2. Amt Gaspoltshofen (Fol. 58 a—60 b). 3. Amt Katzbach (Fol. 61a—64a). 4. Amt Nieder-Stadel (Fol. 64 b—65 b). 5. Amt Glatzing (Fol 66 a). Urbar D von 1463 (Signatur: 66) im Stiftsarchive. Papierhandschrift von 52 Blättern (30*7 X 21*8 cm), im 19. Jahrhundert foliiert. Die Holzdeekel des Einbandes sind nicht überzogen, nur der Rücken, dessen Leder¬ bezug etwas auf die Deckel übergreift. Die Deckelinnenseiten sind mit Papier überklebt. Der Quat. 1 zählt 14 Blätter, von denen das letzte nur ein Streifen ist, die Quat. 2—4 zählen je 12 Blätter. Zwischen Fol. 1 und 2 ist ein Blatt eingeklebt, auf dem die Traunfischer-Ordnung und Fischwaid-Ver¬ markung eingetragen sind, die demnach erst nach 1463 fallen. Zwischen Blatt 8 und 9 ist ein Doppelblatt eingeklebt. Die Blätter 18 a, 19 b, 29 b, 48 a sind leer. Der Inhalt des Urbars ist folgender: Voran geht die TraunfischerOrdnung vom 31. Okt. 14181 (Fol. la—2 a) und die „Auszaichung der marich über dye vischwaid in der Traun hin ab“ vom 28. März 1346 (Fol. 2 b). 1. Bausteuer von Maierhöfen, Huben und Erblern (Fol. 3 a—6 b). 2. Georgidienst: a) Vogtsteuer von Maierhöfen, Huben und Erblern (Fol. 7 a—10b), b) Andere Dienste (Fol. 11a). 3. Heudienst (Fol. 11b). 4. Frauendienst (Nat. BMV.) (Fol. 12 a—18 a). 5. Michaelidienst: a) Gewöhnlicher Dienst (Fol. 18 b—19a); Fol. 19 b leer, b) Weinfuhren-Ablösung von Maierhöfen, Huben und Erblern (Fol. 20 a—22 b). 6. Weiset aller Ämter (Fol. 23 a—24 a). 7. Käsedienst zu Kiliani (Fol. 24 b—25 b). 8. Amt Oblai (Fol. 26 a—29 a), Fol. 29 b leer. 9. Burgrechtdienst im Markte Lambach (Fol. 30 a—33 b). a 1 Veröffentlicht von P. Schmieder im 26. Jahresberichte (1866) des Museums Francisco-Carolinum in Linz.

8 Benediktinerabtei Lambach. 10. Dienst von den Brot- und Fleischbänken im Markte Lambach (Fol. 34 a). 11. Holzdienst zur Kloster-Badstube (Fol. 34 a). 12. Getreidedienst aller Ämter von Maierhöfen, Huben und Lehen, Erblern und Freistiftern: 1. Propsteiamt (Fol. 34b—37b), 2. Amt Niedernstadel (Fol. 38 b), 3. Amt Glatzing (Fol. 38 b), 4. Amt Gaspoltshofen (Fol. 39 a—39 b), 5. Amt Katzbach (Fol. 40 a—40 b). 13. Strohdienst (Fol. 38 a). 14. Zehent (Fol. 41 a). 15. Wiesendienst (Fol. 41b—42 a). 16. Fischdienst (Fol. 42 b und 43 a und Fol. 52 a—52 b). 17. Bezüge der Kloster Beamten und -Dienstleute (Fol. 43 b—14 a). 18. Forstrechtdienste (Fol. 44 b—48 b). 19. Einkünfte des Richters in Lambach im Propsteiamt (Fol. 49 a—50 b). 20. Besitzungen des Stiftes Göttweig im Amte Traunfeld (Fol. 51a—51b). Das Verhältnis der Handschriften zueinander. Wie bei1 den Urbaren des Stiftes Kremsmünster ist auch hier die Beobachtung zu machen, daß sich der Besitz, abgesehen von Teilungen, im Laufe der Zeiten nicht erheblich vermehrt hat. Auch die Gliederung der Untertanen in Ämter bleibt im wesentlichen bestehen, nur die Amtshöfe werden teilweise gewechselt.1 Das in A aufscheinende Amt Oberkirchen fehlt in B ,C D. Da es in Niederösterreich lag, dürfte es später im Zusammenhänge mit einem eigenen Verzeichnisse der Weinberge, die in allen Urbaren fehlen, beschrieben worden sein. Erhalten ist aber davon nichts. Das umfangreichste Urbar ist D. Es enthält nicht nur den Dienst von den fünf oberösterreichischen Stiftsämtern, sondern auch mehrere in den älteren Urbaren nicht oder nur teilweise aufgeführte besondere Leistungen, z. B. die wichtigen Fisch- und Forstrechtdienste und die Einkünfte des Oblaiarius. Von kulturhistorischer Bedeutung sind die von D mitgeteilten Bezüge der Klosterleute, vom Richter angefangen bis zum Fuhrknecht. In formaler Hinsicht unterscheidet sich D von den übrigen Urbaren dadurch, daß es nicht nach Ämtern, sondern nach den einzelnen Dienst¬ gattungen gegliedert ist. Soweit sich die Abschnitte mit den entsprechenden in A berühren, sind sie der Übersichtlichkeit wegen in A abgedruckt worden. 1 Vgl. das in der Beschreibung der Handschriften zu C Gesagte.

Urbar A (1414). 1. Amt Hagenberg, G. Edt, B. Lambach. [Fol. la] Nunc 1414 (rj. a) Item servicium curiarum et primo in officio Hetenperg. 1. Item curia ibid. in Hetenperg servit terciam partem ex omni blado secundum quod consideratur fore provenire in agro. Si bene provenit, deinde pensetur, si autem male, iterum secundum yalorem pensetur et tantum recipiatur secundum yalorem eurie et fructuum. Et iste modus servetur apud omnes curias subscriptas. Eadem curia servit 2 porcos valentes 6 libr. et ze fronkost 6 sol. et in autumpno 14 den., quod dicitur seitfrisching, et in die s. Kil. 1 arietem et 3 pullos, sed nunc dantur circa carnisprivium, et 8 pullos pro servicio, 200 ovorum et annuatim 3 steuras secundum graciam domini abbatis et 4 aucas. Et nota, quod quelibet curia servit porcos ze fronkost. 2. Curia in Oberpergarn servit terciam partem ex omni blado, 2 por¬ cos val. 6 libr. et 14 den. seitfriscliing, in die s. Kil. 1 arietem et 3 pul¬ los, 4 aucas, 8 pullos pro servicio, 200 ovorum, tres steuras ad graciam. 3. Alia curia ibidem tantum servit in omni servicio sicut curia prescripta. 4. Curia in Niderpergarn servit terciam partem ex omni blado, 2 porcos val. 1/2 libr. et 14 den. seitfrisching, in die s. Kil. 1 arietem et 3 pullos, 4 aucas, 8 pullos pro servicio, 200 ovorum, tres steuras ad graciam. 5«, Curia superior in Mairlambach servit terciam partem ex omni blado et 21/2 porcos val. 5 sol., 14 den. seitfrisching et in die s. Kil. 1 arietem et 3 pullos, 5 aucas, pro servicio 10 pullos, 21/3 centen ovorum, tres steuras ad graciam. 6. Curia inferior in Mairlambach servit terciam partem ex omni blado^ 2x/2 porcos val. 5 sol. et 14 den. seitfrisching et in die s. Kil. [Fol. 11] 1 arietem et 3 pullos, 5 aucas, pro servicio 10 pullos, 21/2 centen ovorum et tres steuras ad graciam.

10 Lambach. Urbar A (1414). 7. Curia superior in Winklarn spectat ad liospitale et servit terciam partem ex omni blado, 3 porcos val. 6 sol. et 14 den. seitfrisching, in die s. Kil. 1 arietem et 3 pullos, 6 aucas, pro servicio 12 pullos, 300 ovorum, tres steuras ad graciam. 8. ^Curia inferior ibidem spectat ad liospitale et servit terciam partem ex omni blado, 3 porcos val. 6 sol. et 14 den. seitfrisching, in die s. Kil. 1 arietem et 3 pullos, 6 aucas, pro servicio 12 pullos, 300 ovorum, tres steuras ad graciam. 9. Curia in Nidernswaig servit terciam partem ex omni blado, 2 porcos val. */2 libr., 14 den. seitfriscliing, in die s. Kil. 1 arietem et 3 pullos, pro servicio 8 pullos, 4 aucas, 200 ovorum, tres steuras ad graciam. 10. Alia curia ibid. sita tantum servit in omni servicio sicut curia prescripta. 11. Curia in Obernswaig, ubi quondam Ditricus residebat, servit ter¬ ciam partem ex omni blado, 2 porcos val. 1/2 libr. et 14 den. seitfrisching, in die s. Kil. 1 arietem et 3 pullos, 4 aucas, pro servicio 8 pullos, 200 ovorum, tres steuras ad graciam. 12. Alia curia ibid. in Obernswaig servit terciam partem ex omni blado, 2 porcos val. 1/2 libr. et 14 den. seitfrisching, in die s. Kil. 1 arietem et 3 pullos, 4 aucas, 8 pullos pro servicio, 200 ovorum, tres steuras ad graciam. 13. Curia in Ymming süperior servit terciam partem ex omni blado, 3 porcos val. 6 sol., 14 den. seitfrisching, in die s. Kil. 1 arietem [Fol. 2 a] et 3 pullos, 6 aucas, pro servicio 12 pullos, 300 ovorum, 1 plaustrum de feno, tres steuras ad graciam. 14. Curia inferior in Ymming servit terciam partem ex omni blado, 3 porcos val. 6 sol., 14 den. seitfrisching, in die s. Kil. 1 arietem et 3 pul¬ los, 6 aucas, 12a pullos pro servicio, 300 ovorum et 1 plaustrum de feno, tres steuras ad graciam. 15. Curia in Selling servit terciam partem ex omni blado, 2 porcos val. x/2 libr. et 14 den. seitfrisching, in die s. Kil. 1 arietem et 3 pullos, 4 aucas, pro servicio 8 pullos, 200 ovorum, tres steuras ad graciam. 16. Curia in Ilunthahen servit terciam partem ex omni blado, 2 por¬ cos val. 1/2 libr., 14 den. seitfrisching, in die s. Kil. 1 arietem et 3 pullos, 4 aucas et pro servicio 8 pullos, 200 ovorum, tres steuras ad graciam. 17. Curia superior in Penewanch servit terciam partem ex omni blado, 3 porcos val. 6 sol., 15 den. seitfrisching, in die s. Kil. 1 arietem et 3 pul¬ los, 6 aucas et pro servicio 12 pullos, 300 ovorum et 1 plaustrum de feno, tres steuras ad graciam. 14. a Auf Basur.

1. Amt Hagenberg, G. Edt, B. Lambach. 11 18. Alia curia ibid. in Penewanch servit terciam partem ex omni blado et 3 porcos val. 6a sol., 15 den. seitfrisching, in die s. Kil. 1 arietem et 3 pullos, 6 aucas et pro servicio 12 pullos, 300 ovorum et 1 plaustrum de feno, tres steuras ad graciam. 19. Curia Weinczurl servit terciam partem ex omni blado, 2 porcos val. 1[2 libr., 14 den. seitfrisching, in die s. Kil. 1 arietem et 3 pullos, 4 aucas, pro servicio 8 pullos, 200 ovorum, tres steuras ad graciam. 20. [Fol. 2b] Alia curia ibid. servit terciam partem ex omni blado, 2 porcos val. 1/2 libr., 14 den. seitfrisching, in die s. Kil. 1 arietem et 3 pullos, 4 aucas, 8 pullos pro servicio, 200 ovorum, tres steuras ad graciam. 21. Curia Grexhaim servit terciam partem ex omni blado, 3 porcos val. 6 sol., 14 den. seitfrisching, in die s. Kil. 1 arietem et 3 pullos, 6 aucas et pro servicio 12 pullos, 300 ovorum, tres steuras ad graciam. 22. Alia curia ibid. servit terciam partem ex omni blado, 3 porcos val. 6 sol., 14 den. seitfrisching, in die s. Kil. 1 arietem et 3 pullos, 6 aucas et pro servicio 12 pullos, 300 ovorum, tres steuras ad graciam. 23. Curia Scherngdorff servit terciam partem ex omni blado, 2a por¬ cos val. x/2, libr., 14 den. seitfrisching, in die s. Kil. 1 arietem et 3 pul¬ los, 4 aucas et pro servicio 8 pullos, 200 ovorum, tres steuras ad graciam. 24. Curia Wilhing attinet camere et servit terciam partem ex omni blado et 2 porcos val. 1/2 libr., in die s. Kil. 1 arietem et 3 pullos, 4 aucas, pro servicio 8 pullos, 200 ovorum, tres steuras ad graciam et 1 plaustrum feni et in Nat. Domini 1 plaustrum lignorum. 25. Alia curia ibid. attinet camere et tantum servit in omni servicio ut curia prescripta. 26. Curia Grueb servit terciam partem ex omni blado et 2 porcos val. 1I2 libr., 14 den. seitfrisching, in die s. Kil. 1 arietem et 3 pullos, 4 aucas et pro servicio 8 pullos, 200 ovorum et tres steuras ad graciam. 27. Curia in Lingno servit terciam partem ex omni blado et 1 porcum val. 60 den., 7 den. seitfrisching, in die s. Kil. medium arietem et 1 pull., 2 aucas, pro servicio 4 pullos, 100 ovorum, tres steuras ad graciam. 28. [Fol. 3 a] Curia Struczing servit terciam partem ex omni blado et 2 porcos val. 1/2 libr., 14 den. seitfrisching, in die s. Kil. 1 arietem et 3 pullos, 4 aucas, pro servicio 8 pullos, 200 ovorum, tres steuras ad gra¬ ciam et 1 plaustrum feni. 29. Curia Runczleishoff servit terciam partem ex omni blado, 2 por¬ cos val. 1/2 libr., 14 den. seitfrisching, in die s. Kil. 1 arietem et 3 pullos, 4 aucas, pro servicio 8 pullos, 200 ovorum, tres steuras ad graciam et 1 plaustrum feni. 18. a Auf Rasur. 23. a Aus 3 horr.

12 Lambach. Urbar A (1414). 30. Curia Minczleinsperch servit terciam partem ex omni blado et 1 porcum yal. 60 den., 7 den. seitfrisching, in die s. Kil. medium arietem et 1 pullum, 2 aucas, pro servicio 4 pullos, 100 ovorum, tres steuras ad graciam.a b) [Fol. 3 b] Nota servicium huebarum et feoda serviencia, ut subscribitur, et pri'mo in Mornpach. Deinde ut sequitur (r). 31. Circhhueb in Mornpach servit 1 scaffium trit., 2 metr. ordei, 15 metr. avene et valet 15 urnas et 1 porcum val. 45 grossos et ze fronkost 60 et illos porcos serviunt in die s. Andr. cum 14 den., qui dicuntur werchartph., et 1 rotam lini, in die s. Kil. 8 den. ze werchart et 2 cas. val. 2 den. et 1 pullum et 1 plaustrum lignorum Cholom. et 1 in Nat. Dni., tres steuras ad graciam et pro servicio 6 pullos. Et nota, quod quelibet huba vel feodum servit porcos ze fronchost et quelibet huba vel feodum seeundum valorem urnarum taxetur.a 33. Ibid. huba servit 1 scaffium trit., 2 metr. ordei, 15 metr. avene, 6 pullos. Et valet 15 urnas. In die s. Andr. 1 porcum val. 45 grossos et 14 den. werchart et 1 rotam lini, in die s. Kil. 8 den. werchartt et 2 cas. val. 2 den. et 1 pullum et 2 plaustra lignorum tempore ut supra, tres steuras ad graciam. 33. Ibid. Hinterhub servit 1 scaff. trit., 2 metr. ordei, 15 metr. avene, 6 pullos. Et valet 15 urnas. In die s. Andr. 1 porcum val. 45 grossos et 14 den. werchart et 1 rotam lini, in die s. Kil. 8 den. werchart et 2 cas. val. 2 den. et 1 pullum et 2 plaustra lignorum tempore ut supra, tres steuras ad graciam. 34. Ibid. huba Trans ripam servit 1 scaff. trit., 2 metr. ordei, 15 metr. avene, 6 pullos. Et valet 15 urnas. In die s. Andr. 1 porcum val. 45 grossos et 14 den. werchart et 1 rotam lini, in die s. Kil. 8 den. werchart et 2 cas. val. 2 den. et 1 pullum et 2 plaustra lignorum tempore ut supra, tres steuras ad graciam. 35. Ibid. huba servit 1 scaff trit., 2 metr. ordei, 15 metr. avene, [Fol. 4 a] 6 pullos. Et valet 15 urnas. In die s. Andr. 1 porcum val. 45 grossos et 14 den. werchart et 1 rotam lini, in die s. Kil. 8 den. werchart et 2 cas. val. 2 den. et 1 pullum et 2 plaustra lignorum tempore ut supra, tres steuras ad graciam. 36. In Hofarn superior huba servit 1 scaff. trit., 2 metr. ordei, 15 metr. avene, 6 pullos. Et valet 15 urnas. In die s. Andr. 1 porcum val. 45 grossos

1. Amt Hagenberg, G. Edt, B. Lambach. 13 36.] et 14 den. werchart et 1 rotam lini, in die s. Kil. 8 den. werchart et 2 cas. val. 2 den. et 1 pullum et 2 plaustra lignorum tempore ut supra, tres steuras ad graciam. 37. Ibid. am Gastaig huba servit 1 scaff. trit., 2 rnetr. ordei, 15 avene metr., 6 pullos. Et valet quindecim urnas. In die s. Andr. 1 poreum val. 45 grossos et 14 den. werchart et 1 rotam lini, in die s. Kil. 8 den. wer¬ chart et 2 cas. yal. 2 den. et 1 pullum et 2 plaustra lignorum tempore ut supra, tres steuras ad graciam. 38. Ibid. Gartenhuba servit 1 scaff. trit., 2 metr. ordei, 15 metr. avene, 6 pullos. Et valet 15 urnas. In die s. Andr. 1 poreum val. 45 grossos et 14 den. werchart et 1 rotam lini, in die s. Kil. 8 den. werchart et 2 cas. val. 2 den. et 1 pullum, tres steuras ad graciam. — Habet privilegium. 39. Ibid. huba Bei dem Gätern servit 1 scaff. trit., 2 metr. ordei, 15 metr. avene, 6 pullos. Et valet 15 urnas. In die s. Andr. 1 poreum val. 45 grossos et 14 den. werchart et 1 rotam lini, in die s. Kil. 8 den. werchart et 2 cas. val. 2 den. et 1 pullum, tres steuras ad graciam. — Habet privilegium. 40. Schergendorff feodum servit 4 metr. trit., 11/2 metr. ordei, 10 metr. avene, 6 pullos. Et valet 10 urnas. In die s. Andr. 1 [Fol. 4 b] poreum val. 40 grossos et 14 den. werchart et 1 rotam lini, in die s. Kil. 8 den. werchart et 2 cas. val. 2 den. et 1 pullum, tres steuras ad graciam. — Habet privilegium. 41. Praitenschuczing feodum servit 4 metr. trit., 1 x/2 metr. ordei, 10 metr. avene, 6 pullos. Et valet 10 urnas. In die s. Andr. 1 poreum val. 40 grossos et 10 den. werchart et 1 rotam lini, in die s. Kil. 6 den. werchart et 2 cas. val. 2 den. et 1 pullum, tres steuras ad graciam et 2 plaustra lignorum tempore ut supra. 42. Ibid. feodum Under der linden servit 4 metr. trit., l1^ metr. ordei, 10 metr. avene, 6 pullos. Et valet 10 urnas. In die s. Andr. 1 poreum val. 40 grossos et 10a den. werchart et 1 rotam lini, in die s. Kil. 6a den. werchart et 2 cas. val. 2 den. et 1 pullum, 2 plaustra lignorum tempore ut supra, tres steuras ad graciam. 43. Ibid. huba Trans ripam servit 1 scaff. trit., 2 metr. ordei, 15 metr. avene, 6 pullos. Et valet 15 urnas. In die s. Andr. 1 poreum val. 45 gros¬ sos et 14 den. werchart et 1 rotam lini, in die s. Kil. 8 den. werchart et 2 cas. val. 2 den. et 1 pullum, 2 plaustra lignorum tempore ut supra, tres steuras ad graciam. 44. Ibid. huba, ubi Schüstel quondam residebat, servit 1 scaff. trit., 2 metr. ordei, 15 metr. avene, 6 pullos. Et valet 15 urnas. In die s. Andr. 42. a Auf Rasur korr.

14 Lambach. Urbar A (1414). 44.] 1 porcum val. 45 grossos et 14 den. wercliart et 1 rotam lini, in die s. Kil. 8 den. werchart et 2 cas. yal. 2 den. et 1 pullum, 2 plaustra lignorum tempore ut supra, tres steuras ad graciam. 45. Inferior huba Hinterschuczing servit 9 metr. sil., 2 metr. ordei, 15 metr. avene, 6 pullos. Et yalet 15 urnas. In die s. Andr. 1 porcum yal. 45 grossos et 14 den. werchart et 1 rotam lini, in [Fol. 5 a] die s. Kil. 8 den. werchart et 2 cas. yal. 2 den. et 1 pullum, 2 plaustra lignorum tempore ut supra, tres steuras ad graciam. — Habet privilegium. 46. Ibid. superior huba servit 14 metr. sil., 3 metr. ordei, 20 metr. avene, 6 pullos. Et valet 20 urnas. In die s. Andr. 1 porcum val. 60 grossos et 20 den. werchart et 1 rotam lini, in die s. Kil. 12 den. werchart et 2 cas. val. 2 den. et 1 pullum, 2 plaustra lignorum tempore ut supra, tres steuras ad graciam. 47. Feodum in Pa chman n an dem Pörcz servit 4 metr. trit., lx/2 metr. ordei, 10 metr. avene, 6 pullos. Et valet 10 urnas. In die s. Andr. 1 por¬ cum val. 40 grossos et 10 den. werchart et 1 rotam lini, in die s. Kil. 6 den. werchart et 2 cas. val. 2 den. et 1 pullum, 2 plaustra lignorum tempore et supra, 2 den. madph., tres steuras ad graciam. 48. Ibid. huba servit 1 scaff. trit., 2 metr. ordei, 15 metr. avene, 6 pullos. Et valet 15 urnas. In die s. Andr. 1 porcum val. 45 grossos et 14 den. werchart et 1 rotam lini, in die s. Kil. 8 werchart den. et 2 cas. val. 2 den. et 1 pullum, 2 plaustra lignorum tempore ut supra, 2 madph., 3 steuras ad graciam. 49. Alia huba ibid. servit 1 scaff. trit., 2 metr. ordei, 15 metr. avene, 6 pullos. Et valet 15 urnas. In die s. Andr. 1 porcum val. 45 grossos et 14 den. werchart et 1 rotam lini, in die s. Kil. 8 den. werchart et 2 cas. val. 2 den. et 1 pullum, 2 plaustra lignorum tempore et supra, 2 madeph., tres steuras ad graciam. 50. Ibid. huba servit 1 scaff. trit., 2 metr. ordei, 15 metr. avene, 6 pul¬ los. Et valet 15 urnas. In die s. Andr. 1 porcum val. 45 grossos et 14 den. werchart et 1 rotam lini, in die s. Kil. 8 [Fol. 5b] den. werchart et 2 cas. val. 2 den. et 1 pullum, 2 plaustra lignorum tempore ut supra, 2 madeph. et tres steuras ad graciam. 51. Alia huba ibid. servit 1 scaff. trit., 2 metr. ordei, 15 metr. avene, 6 pullos. Et valet 15 urnas. In die s. Andr. 1 porcum val. 45 grossos et 14 grossosa werchart et 1 rotam lini, in die s. Kil. 8 den. werchart et 2 cas. val. 2 den. et 1 pullum, 2 plaustra lignorum tempore ut supra, 2 madeph. et tres steuras secundum graciam. 52. Feodum in Monte am Ort servit 4 metr. trit., l1^ metr. ordei, 10 metr. avene, 6 pullos. Et valet 10 urnas. In die s. Andr. 1 porcum 51. a Offenbar für den. verschrieben.

1. Amt Hagenberg, Gr. Edt, B. Lambach. 15 52.] val. 40 grossos et 10 den. werchart et 1 rotam lini, in die s. Kil. 6 den. werchart et 2 cas. val. 2 den. et 1 pullum, 2 plaustra lignorum tempore ut supra, 2 madeph., tres stenras ad graciam. 53. Ibid. feodum servit 4 metr. trit., 11/a metr. ordei, 10 metr. avene, 6 pullos. Et valet 10 urnas. In die s. Andr. 1 porcum val. 40 grossos et 10 den. werchart et 1 rotam lini, in die s. Kil. 6 den. werchart et 2 cas. val. 2 den. et 1 pullum, 2 plaustra lignorum tempore quo supra, 2 madeph., tres steuras ad graciam. 54. Feodum ibid. servit 4 metr. trit., l1^ metr. ordei, 10 metr. avene, 6 pullos. Et valet 10 urnas. In die s. Andr. 1 porcum val. 40 grossos et 10 den. werchart et 1 rotam lini, in die s. Kil. 6 den. werchart et 2 cas. val. 2 den. et 1 pullum, 2 plaustra lignorum tempore ut supra, 2 madeph., tres steuras ad graciam. 55. Feodum ibid. servit 4 metr. trit., V/2 metr. ordei, 14 metr. avene, 6 pullos. Et valet 10 urnas. In die, s. Andr. 1 porcum val. 40 grossos et 10 den. werchart et 1 rotam lini, in die s. Kil. 6 den. werchart [Fol. 6 a] et 2 cas. val. 2 den. et 1 pullum, 2 plaustra lignorum tempore ut supra, 2 madeph., tres steuras secundum graciam. 56. Feodum ibid. servit 4 metr. trit., l1^ metr. ordei, 10 metr. avene, 6 pullos. Et valet 10 urnas. In die s. Andr. 1 porcum val. 40 grossos et 10 den. werchart et 1 rotam lini, in die s. Kil. 6 den. werchart et 2 cas. val. 2 den. et 1 pullum, 2 plaustra lignorum tempore ut supra, 2 madeph., tres steuras ad graciam. 57. Feodum Grladiatoris ibid. servit 4 metr. [trit.], l1/^ metr. ordei, 10 metr. avene, 6 pullos. Et valet 10 urnas. In die s. Andr. 1 porcum val. 40 grossos et 10 den. werchart et 1 rotam lini, in die s. Kil. 6 den. werchart et 2 cas. val. 2 den. et 1 pullum, 2 plaustra lignorum tempore ut supra, 2 madeph., 3 steuras ad graciam. — Habet privilegium. 58. Huba in Selling attinet hospitali et servit 1 scaff. trit., 2 metr. ordei, 15 metr. avene, 6 pullos. Et valet 15 urnas. In die s. Andr. 1 por¬ cum val. 45 grossos et 6 den. werchart et 1 rotam lini, in die s. Kil. 6 den. werchart et 2 cas. val. 2 den. et 1 pullum, 2 plaustra lignorum tempore ut supra, tres steuras ad graciam. 59. Ibid. feodum spectat ad hospitale et servit 4 metr. trit., l]2 metr. ordei, 10 metr. avene, 6 pullos. Et valet 10 urnas. In die s. Andr. 1 por¬ cum val. 30 grossos et 6 den. werchart, 1 rotam lini, in die s. Kil. 6 den. werchart et 2 cas. val. 2 den. et 1 pullum, 2 plaustra lignorum, tres steuras ad graciam. 60. Huba ibidem servit 9 metr. trit., 3 metr. ordei, 20 metr. avene, 6 pullos. Et valet 20 urnas. In die s. Andr. 1 porcum val. 60 grossos et 20 den. werchart, 1 rotam lini, in die s. Kil. 12 den. werchart

pore ut supra, tres steuras ad graciam. 61. Ibid. huba Trans ripam servit 9 metr. trit., 3 metr. ordei, 20 metr. avene, 6 pullos. Et valet 20 urnas. In die s. Andr. 1 porcum val. 60 grossos et 20 den. werchart, 1 rotam lini, in die s. Eil. 12 den. werchart et 2 cas. val. 2 den. et 1 pullum, 2 plaustra lignorum tempore ut supra, tres steuras ad graciam. 62. Huba in Reisech attinet liospitali et servit 1 scaff. trit., 2 metr. ordei, 15 metr. avene, 6 pullos. <Et valet 15 urnas. In die s. Andr. 1 por¬ cum val. 47a grossos et 6 den. werchart, 1 rotam lini, in die s. Eil. 6 den. werchart et 2 cas. val. 2 den. et 1 pullum, tres steuras ad graciam. 63. In Chrotendorff superior huba servit 1 scaff. trit., 2 metr. ordei, 15 metr. avene, 6 pullos. Et valet 15 urnas. In die s. Andr. 1 porcum val. 45 grossos, 14 den. werchart et 1 rotam lini, in die s. Eil. 8 den. werchart et 2 cas. val. 2 den. et 1 pullum, 2 madeph. et tres steuras ad graciam. 61. Ibid. alia huba servit 1 scaff. trit., 2 metr. ordei, 15 metr. avene, 6 pullos. Et valet 15 urnas. In die s. Andr. 1 porcum val. 45 grossos, 14 den. werchart et 1 rotam lini, in die s. Eil. 8 werchart, 2 cas. val. 2 den. et 1 pullum, 2 madeph., tres steuras ad graciam. 65. Superior huba in Grunpach attinet hospitali et servit 1 scaff. trit., 2 metr. ordei, 15 metr. avene, 6 pullos. Et valet 15 urnas. In die s. Andr. 1 porcum val. 45 grossos et 6 den. werchart, 1 rotam lini, in die s. Eil. 6 den. werchart et 2 cas. val. 2 den. et 1 pullum, 2 madeph., tres steuras ad graciam. 66. [Fol. 7a] Inferior huba in Grunpach attinet hospitali et servit 1 scaff. trit., 2 metr. ordei, 15 metr. avene, 6 pullos. Et valet 15 urnas. In die s. Andr. 1 porcum val. 45 grossos et 6 den. werchart et 1 rotam lini, in die s. Eil. 6 den. werchart et 2 cas. val. 2 den. et 1 pullum, 2 den. madeph., tres steuras ad graciam. 67. Ibid. huba attinet hospitali et servit 1 scaff. trit., 2 metr. ordei, 15 metr. avene, 6 pullos. Et valet 15 urnas. In die s. Andr. 1 porcum val. 45 grossos et 6 den. werchart et 1 rotam lini, in die s. Eil. 6 den. werchart et 2 cas. val. 2 den. et 1 pullum, 2 den. madeph., tres steuras ad graciam. 68. Huba in Perchaim servit 1 scaff. trit., 2 metr. ordei, 15 metr. avene, 6 pull. Et valet 15 urnas. In die s. Andr. 1 porcum val. 45 gros¬ sos et 14 den. werchart et 1 rotam lini, in die s. Eil. 8 den. werchart et 2 cas. val. 2 den., 1 pullum, 2 den. madeph., tres steuras ad graciam. 62. a Auf Rasur korr.

1. Amt Hagenberg, G. Edt, B. Lambach. 17 69. Superior huba in Feuern servit 1 scaff. trit., 2 metr. ordei, 15 metr. avene, 6 pullos. Et valet 15 urnas. In die s. Andr. 1 porcum val. 45 grossos et 14 den. werchart, 1 rotam lini, in die s. Kil. 8 den. werchart et 2 cas. val. 2 den. et 1 pullum, 2 den. madeph., tres steuras ad graciam. 70. Ibid. feodum servit 4 metr. trit., 1 x/2 metr. ordei, 10 metr. avene, 6 pullos. Et valet 10 urnas. In die s. Andr. 1 porcum val. 40 grossos et 10 den. werchart, 1 rotam lini, in die s. Kil. 6 den. werchart et 2 cas. val. 2 den. et 1 pullum, 2 den. madph., tres steuras ad graciam. 71. In Seling huba attinet hospitali et servit 1 schaff trit., 2 metr. ordei, 15 metr. avene, 6 pullos. Et valet 15 urnas. In die [Fol. 7 b] s. Andr. 1 porcum val. 45 grossos et 6 den. werchart, 1 rotam lini, in die s. Kil. 6 den. werchart et 2 cas. val. 2 den. et 1 pullum, tres steuras ad graciam. 72. Alia huba ibid. attinet hospitali et servit 1 scaff. trit., 2 metr. ordei, 15 metr. avene, 6 pullos. Et valet 15 urnas. In die s. Andr. 1 porcum val. 45 grossos, 6 den. werchart et 1 rotam lini, in die s. Kil. 6 den. werchart et 2 cas. val. 2 den. et 1 pullum, tres steuras ad graciam. 73. Feodum ibid. attinet hospitali et servit 4 metr. trit., l1^ metr. ordei, 10 metr. avene, 6 pullos. Et valet 10 urnas. In die s. Andr. 1 porcum val. 40 grossos, 6 den. werchart et 1 rotam lini, in die s. Kil. 6 werchart et 2 cas. vftl. 2 den. et 1 pullum, tres steuras ad graciam. 74. Aliud feodum ibid. attinet hospitali et servit 4 metr. trit., l1^ metr. ordei, 10 metr. avene, 6 pullos. Et valet 10 urnas. In die s. Andr. 1 por¬ cum val. 40 grossos, 6 den. werchart et 1 rotam lini, in die s. Kil. 6 den. werchart et 2 cas. val. 2 den. et 1 pullum, tres steuras ad graciam. 75. Huba in Hunthahen in Pomerio servit 1 scaff. trit., 2 metr. ordei, 15 metr. avene, 6 pullos. Et valet 15 urnas. In die s. Andr. 1 porcum val. 45 grossos, 14 den. ad opus et 1 rotam lini, in die s. Kil. 8 den. wer¬ chart et 2 cas. val. 2 den. et 1 pullum, 2 plaustra lignorum tempore ut supra, 2 madeph., tres steuras ad graciam. 76. Ibid; huba servit 1 scaff. trit., 2 metr. ordei, 15 metr. avene, 6 pul¬ los. Et valet 15 urnas. In die s. Andr. 1 porcum val. 45 grossos et 14 den. werchart, 1 rotam lini, in die s. Kil. 8 den. werchart et 2 cas. val. 2 den., 1 pullum, 2 plaustra lignorum tempore ut supra et 2 den. madeph., tres steuras ad graciam. 77. [Fol. 8 a] Feodum ibid. superius servit 4 metr. trit., l1^ metr. ordei, 10 metr. avene, 6 pullos. Et valet 10 urnas. In die s. Andr. 1 porcum val. 40 grossos et 10 den. werchart et 1 rotam lini, in die s. Kil. 6 den. werchart, 1 pullum, 2 cas. val. 2 den., 2 plaustra lignorum tempore ut supra, 2 madph. et tres steuras ad graciam. Oberösterr. Stiftsurbare. I. Bd. 2

18 Lambach. Urbar A (1414). 78. Ibid. feodum inferius servit 4 metr. trit., l1^ metr. ordei, 10 metr. avene, 6 pullos. Et yalet 10 urnas. In die s. Andr. 1 porcum val. 40 gros¬ sos, 10 den. werchart et 1 rotam lini, in die s. Kil. 6 den. werchart et 2 cas. val. 2 den.; 1 pullum, 2 plaustra lignorum tempore ut supra, 2 madph., tras steuras ad graciam. 79. Huba in Elling servit 1 scaff. trit., 2 metr. ordei, 15 metr. avene, 6 pullos. Et valet 15 urnas. In die s. Andr. 1 porcum val. 45 grossos et 14 den. werchart, 1 rotam lini, in die s. Kil. 8 den. werchart, 2 cas. val. 2 den., 1 pullum, 2 plaustra lignorum tempore ut supra, 2 madeph., tres steuras ad graciam. 80. Huba in Pirichech servit 1 scaff. trit., 2 metr. ordei, v15 metr. avene, 6 pullos. Et valet 15 urnas. In die s. Andr. 1 porcum val. 45 gros¬ sos et 14 den. werchart et 1 rotam lini, in die s. Kil. 8 den. werchart, 2 cas. val. 2 den., 1 pullum, 2 plaustra lignorum ut supra, 2 madeph., tres steuras ad graciam. 81. Huba in Stirczling superior servit 1 scaff. trit., 2 metr. ordei, 15 metr. avene, 6 pullos. Et valet 15 urnas. In die s. Andr. 1 porcum val. 45 grossos et 14 den. werchart et 1 rotam lini, in die s. Kil. 8 den. wer¬ chart, 2 cas. val. 2 den., 1 pullum, 2 plaustra lignorum tempore ut supra, 2 madeph., tres steuras ad graciam. 82. [Fol. 8b] Ibid. huba servit 1 scaff. trit., 2 metr. ordei, 15 metr. avene, 6 pullos. Et valet 15 urnas. In die s. Andr. 1 porcum val. 45 gros¬ sos et 14 den. werchart et 1 rotam lini, in die s. Kil. 8 den. werchart et 2 cas. val. 2 den. et 1 pullum, 2 plaustra lignorum tempore ut supra, 2 den. madeph., tres steuras ad graciam. 83. Huba in Weispach servit 1 scaff. trit., 2 metr. ordei, 15 metr. avene, 6 pullos. Et valet 15 urnas. In die s. Andr. 1 porcum val. 45 gros¬ sos et 14 den. werchart et 1 rotam lini, in die s. Kil. 8 den. werchart et 2 cas. val. 2 den., 1 pullum, 2 plaustra lignorum tempore ut supra, 2 den. madph., tres steuras ad graciam. 84. Ibid. huba servit 1 scaff. trit., 2 metr. ordei, 15 metr. avene, 6 pul¬ los. Et valet 15 urnas. In die s. Andr. 1 porcum val. 45 grossos et 14 den. werchart et 1 rotam lini, in die s. Kil. 8 den. werchart et 2 cas. val. 2 den. et 1 pullum, 2 plaustra lignorum tempore ut supra, 2 den. madeph., tres steuras ad graciam. 85. Ibid. huba servit 1 scaff. trit., 2 metr. ordei, 15 metr. avene, 6 pul¬ los. Et valet 15 urnas. In die s. Andr. 1 porcum val. 45 grossos et 14 den. werchart et 1 rotam lini, in die s. Kil. 8 den. werchart et 2 cas. val, 2 den. et 1 pullum, 2 plaustra lignorum tempore ut supra, 2 den. madph., tres steuras ad graciam.

1. Amt Hagenberg, G. Edt, B. Lambach. 19 86. Ibid. huba servit 1 scaff. trit., 2 metr. ordei, 15 metr. avene, 6 pullos. Et valet 15 urnas. In die s. Andr. 1 porcum val. 45 grossos et 14 den. werchart et 1 rotam lini, in die s. Kil. 8 den. werchart et 2 cas. val. 2 den. et 1 pullum, 2 plaustra lignorum tempore ut supra, 2 den. madepli., tres steuras ad graciam. 87. [Fol. 9 a] Huba ibid. servit 1 scaff. trit., 2 metr. ordei; 15 metr. avene; 6 pullos. Et valet 15 urnas. In die s. Andr. 1 porcum val. 45 gros¬ sos et 14 den. werchart et 1 rotam lini, in die s. Kil. 8 den. werchart, 2 cas. val. 2 den. et 1 pullum, 2 plaustra lignorum tempore ut supra, 2 madepli. 88. Huba ze Smalwisen servit 9 metr. trit., 3 metr. ordei, 20 metr. avene, 6 pullos. Et valet 20 urnas. In die s. Andr. 1 porcum val. 60 gros¬ sos et 20 den. werchart et 1 rotam lini, in die s. Kil. 12 den. werchart, 2 cas. val. 2 den. et 1 pullum, tres steuras ad graciam. 89. Huba in Sikentall servit Mich. 9 metr. trit., 3 metr. hordei, 20 metr. avene, Nat. Chr. 17 sol. 20 den. 90. Huba in Chrotendorff inferior Steuber servit 1 schaff trit., 2 metr. ordei, 15 metr. avene, 6 pullos. Et valet 15 urnas. In die s. Andr. 1 porcum val. 45 grossos et 14 den. werchart, 1 rotam lini, in die s. Kil. 8 den. werchart et 2 cas. val. 2 den. et 1 pullum, tres steuras ad graciam. 91. Huba in Palting superior servit 1 scaff. trit., 2 metr. ordei, 15 metr. avene, 6 pullos. Et valet 15 urnas. In die s. Andr. 1 porcum val. 45 gros¬ sos et 14 den. werchart, 1 rotam lini, in die s. Kil. 8 den. werchart et 2 cas. val. 2 den. et 1 pullum, 2 den. madepli., tres steuras ad graciam. 92. Ibid. huba servit 1 scaff. trit., 2 metr. ordei, 15 metr. avene, 6 pul¬ los. Et valet 15 urnas. In die s. Andr. 1 porcum val. 45 grossos et 14 den. werchart, 1 rotam lini, in die s. Kil. 8 [Fol. 9 b] den. werchart et 2 cas. val. 2 den., 1 pullum, 2 den. madeph., tres steuras ad graciam. — Habet privilegium. 93. Huba in Parschalingsperg aittinet hospitali et servit 1 scaff. trit., 2 metr. ordei, 15 metr. avene, 6 pullos. Et valet 10 urnas. In die s. Andr. 1 porcum val. 46 grossos et 14 den. werchart, 1 rotam lini, in die s. Kil. 8 den. werchart et 2 cas. val. 2 den. et 1 pullum, tres steuras ad graciam. — Habet privilegium. 94. Huba in Paungarting servit 8 metr. trit., 2 metr. ordei, 15 metr. avene, 6 pullos. Et valet 15 urnas. In die s. Andr. 1 porcum val. 47 grossos et 14 den. werchart, 1 rotam lini, in die s. Kil. 8 den. werchart et 2 cas. val. 2 den., 1 pullum, tres steuras ad graciam. — Habet privilegium. 2*

20 Lambach. Urbar A (1414). 95. Huba in Wilhing servit 1 scaff. trit., 2 metr. ordei, 15 metr. avene, 6 pullos. Et valet 15 urnas. In die s. Andr. 1 porcum val. 46 grossos et 14 den. werchart, 1 rotam lini, in die s. Kil. 8 den. werchart, 2 cas. val. 2 den. et 1 pullum, 1 plaustrnm feni et 1 plaustrum lignorum tempore ut supra. — Camere. 96. Ibid. molendinum servit 9 metr. trit., 300 ovorum, 10 pullos, 1 porcum val. 60 grossos, 1/2 plaustrum feni et 1 plaustrum lignorum, tres steuras ad graciam. 97. Ibid. feodum servit 1/2 plaustrum feni et 1 plaustrum lignorum; tres steuras ad graciam. 98. Huba in Strahaimer Weinperg servit 5 metr. trit., l1^ metr. ordei, 12 metr. avene. Et valet 12 urnas. In die s. Andr. 1 porcum val. 41 grossos et 11 den. werchart, 1 rotam lini, in die s. Kil. 6 den. wercbart et 2 cas. val. 2 den. et 1 pullum, 1 plaustrum lignorum, tres steuras ad graciam. 99. [Fol. 10 a] Ibid. feodum1 attinet hospitali et servit 4 metr. trit., lx/2 metr. ordei, 10 metr. avene, 6 pullos. Et valet 10 urnas. In die s. Andr. 1 porcum val. 40 grossos et 6 den. werchart, 1 rotam lini, in die s. Kil. 6 den. werchart et 2 cas. val. 2 den., 1 pullum, 1 plaustrum lignorum, tres steuras ad graciam. 100. Ibid. bonum servit 3 metr. trit., 1 metr. ordei, 7 metr. avene, 4 pullos. Et valet 7 urnas. In die s. Andr. 1 porcum val. 37 grossos et 6 den. werchart, 1 rotam lini, in die s. Kil. 6 den. werchart et 2 cas. val. 2 den., 1 pullum, 1 plaustrum lignorum, tres steuras ad graciam. 101. Huba im Mos servit 12 metr. sil., 3 metr. ordei, 20 metr. avene, 6 pullos. Et valet 20 urnas. In die s. Andr. 1 porcum val. 60 grossos et 20 den. werchart, 1 rotam lini, in die s. Kil. 12 den. werchart et 2 cas. val. 2 den., 1 pullum, tres steuras ad graciam. — Habet privilegium. 102. In Horenpach unum bonum servit 6 metr. sil., 8 metr. avene, pro cultura steuram 20 den., pro steura advocacie 10 den., pro vectura vini 10 dfen., 6 pullos.a 90. 1 Im Jahre 1568 mit dem vorausgehenden Gute vereinigt. 102. a Der übrige Daum des Blattes ist leer.

1. Amt Hagenberg, G. Edt, B. Lambach. 21 c) [Fol. 10b] Nota servieium denariorum, qnod datur in Nat. B. Virg.; deinde datur steura culture in Epiphania Domini, postea steura advocacie datur G-eorii, demum vectura vini porrigitur in festo s. Michahelis; servieium vero pullorum cum servicio denariorum datur, ut supra [r]. .proserv. iascuppas ;proserv. culture advocacie provec¬ turavini CO o Ö CD Q 03 Steura den. ’s p 103. Molendinum in Paungarting. — Habet privil. . 5 sol. 30 20 104. Meindel de Straz ibid. 30 20 6 105. Walnstorff. — Habet pri¬ vilegium 4 30 10 3 106. In Campo. — Habet pri¬ vilegium 1 libr. 60 20 6 107. Ibid. de agro 14 108. In der Reut vor dem Hard. — Ius habet .... 80 40 10 6 109. Ibid. Tornator. — Habet ius 60 40 10 6 110. Ibid. Pranstat. — Ius habet 80 40 10 6 111. Ibid. im Zaun. — Ius habet 60 40 10 10 6 112. Ibid. Trans ripam . . 3 sol. 40 10 10 6 113. Ibid. Waltherin .... 60 40 10 10 6 114. Ibid. eadem 60 40 10 10 6 115. Ibid. de prato 20 . . 116. Ibid. Textor 60 40 10 10 6 117. [Fol. Ha] InGreulspurch inferior huba. — Habet privilegium . . . . '. V, Hbr. 60 15 > 6 118. Ibid. huba. — Habet pri¬ vilegium 119. Die ober mul im Holcz. — Habet privilegium . 3 sol. 10 den. 7* libr. 40 10 10 10 6 6 120. Ibid. molendinum. — Habet privilegium 60 5 2 121. Ibid. superior im Holcz. — Habet privilegium . . 20 15 5 3 122. Ibid. Scheucher .... 20 . I 10 5 3

22 Lambach. Urbar A (1414). .proserv. culture advocacie provec- turevini OQ fl o Q Steura den. p Pn 123. In Fluclitwanch Vasebang . . 45 30 10 6 124. Ibid. Protsnapel 36 20 10 6 125. Ibid. Reichersgut 3 sol. 6 den. • 10 3 126. Ibid. Dancbthartzgut. — Habet privilegium 40 10 2 127. Ibid. Weilhardus 35 . 128. Ibid. Poll auf der Leiten . . . 40 30 5 3 129. Im Gastaig. — Habet privil. . 40 26 6 2 130. Ibid. ain gut. — Habet privil. . 20 13 4 1 131. Item Hadmar von aim gut an der Haymelstrazz Vs libr. . 132. Ibid. Tenkch von aim gut .... 7s libr. 6 133. [Fol. 11 b] Schedel an der Strazz. — Habet ius 70 30 10 3 134. Ibid. Vaschang. — Habet ius . . 40 20 10 10 6 135. Huba in Mairlambaeh. — Ha¬ bet privilegium 7s libr. 60 10 6 136. Ibid. de prato 15 . . 137. In Aychaim 80 60 16 6 138. Auf der Eben 20 . 139. Auf dem Phisterperg. . . . 80 40 10 12 140. In Mitterperch 50 40 10 10 6 141. Curia in Praitenperch. — Ha¬ bet privilegium 72 libr- 30 10 10 142. Inferius Zeidlarn buba . . . 7»libr- 60 15 15 4 143. Ibid. buba .7*libr- 60 15 15 4 144. In Laymp erg. — Habet pri¬ vilegium . . 7slibr- 30 10 10 4 145. Ibid. superior buba 72 libr. ad graciam 6 146. In Nidertopel 40 20 10 10 6 147. In Obertopel. — Habet privilegium 40 20 5 6 148. Ibid. auf der Scbustat .... 20 . 149. Im Pucbpercli. — Habet pri¬ vilegium 40 20 5 6 131. 132. Späterer Nachtrag am unteren Rande des Blattes.

1. Amt Hagenberg, G. Edt, B. Lambach. 23 > © QQ O U CL. culture advocacie provec- turavini t» o ö © Q Steura den. 3 Ph 150. [Fol. 12 a] Ibid. — Habet pri¬ vilegium 40 20 5 6 151. Feodum in Dorneck. — Habet privilegium 3 sol. 60- 10 3 152. Ibid. am Gastaig de decima 30 ' 153. Feodum in Hetenperg. — Ha¬ bet privilegium 60 5 2 154. In Reintal. — Habet privilegium 3 sol. 2 155. Grabsckoff Strakaimer Weinperg 30 156. Superior Swaig Mettein gut. — Habet privilegium .... 70 157. Huba ibid. — Habet privile¬ gium Vs libr. 10 158. Ibid. molendinuim — Habet pri¬ vilegium Vs libr. 60 10 6 159. In Hofarn Raidleinskub. — Ha¬ bet privilegium Vs bbr. 60 10 10 160. Ibid. Niderkueb. — Habet ius 20 161. Dingpekken hub ibid. — Habet privilegium 3 sol. 10 3 162. In Praitensckuczzing Perkub. — Habet privilegium . . . Vs libr. 30 10 10 6 163. Ibid. in der Grub. — Habet pri¬ vilegium Vs bbr. 30 10 10 6 164. Hinterschuczzing vom aigen. — Ius kabet 40 20 10 10 2 165. Sckefman inHerrenschuczzing. — Habet privilegium . . . 3 sol. 30 10 10 3 166. [Fol. 12b] Ibid. superior huba. — Habet privilegium . . . V* libr. 60 10 10 6 167. In Leophering. — Habet pri¬ vilegium Vs libr. 30 10 10 4 168. Oberkaimer Ekckerting . . . 60 5 . 3 169. Gramperger in Perchkaim . . 40 10 3 170. Ibid. vom aigen 5 171. In Altenliof. — Habet privii. V2 libr. 3 sol. 30 2 172. In Grunpacb Porczlehen . . . Vs bbr. ad graciam 4 154. Zwischen diesem und dem folgenden Posten ist eine Zeile ausradiert.

RkJQdWJsaXNoZXIy MjQ4MjI2